Woensdag 24 april werden we met een diverse groep ontvangen door Tomato Masters en Omegabaars voor een blik achter de schermen. Zowel Johan Vlaemynck (Tomato Masters) als Vincent (medewerker Omegabaars) stonden open voor onze vragen. We kregen een rondleiding door beide bedrijven en letterlijk een blik achter de schermen.
Achtergrond
De Omegabaars is eigenlijk een tijgerbaars afkomstig uit de Australische ‘billabongs’. Stijn Van Hoestenberghe ging op zoek naar een vis die zowel lekker, gezond en duurzaam is. Na een lange zoektocht heeft hij die gevonden in Australië en er 3000 terug meegebracht naar België om ze hier verder te kweken. In tegenstelling tot de reguliere aquacultuur, kan de omegabaars op een vegetarisch dieet gekweekt worden. De milieu-impact van het voeder ligt op die manier stukken lager dan in de aquacultuur waar nog met vismeel gewerkt wordt. Het vegetarisch dieet bestaat onder andere uit wier en olierijke zaden (zoals maïs, lijnzaad en koolzaad).
De productiecyclus van de Omegabaars ziet er als volgt uit;
- Momenteel worden nog steeds de vrouwtjes en mannetjes uit Australië ingezet voor productie van nakomelingen. In principe worden telkens 2 mannetjes bij 1 vrouwtje gezet om de bevruchting te verzekeren. Doordat het klimaat kunstmatig wordt nagebootst, kan er gespeeld worden met de seizoenen en aldus een versnelde cyclus in de hand gewerkt worden. Om de 2 à 3 weken kan het vrouwtje ei-afleg doen.
- Eens de kleine visjes meer dan 100gr wegen, worden ze naar een volgende bassin gebracht.
- De volgende stap is een bassin voor vissen van 250gr en daaropvolgend 500gr.
- Na min of meer 10 maanden wordt het gewicht van 500gr bereikt en is de vis volwassen en klaar voor afdoden en verwerking.
De vissen worden ongeveer om de 2u gevoederd met een robot, met aangepaste korrelgrootte afhankelijk van de visgrootte.
Uitwisseling
Het werd ons snel duidelijk dat er toch wat warmte nodig is om het natuurlijk klimaat na te bootsen, gelukkig kan die bekomen worden door het inzetten van restwarmte van de WKK van Tomato Masters. Daarnaast, moet het water in de bassins continu gecirculeerd en gezuiverd worden, alsook maken ze zelf O2 voor de vissen. Dit vergt elektriciteit, wat Tomato Masters met haar zonnepanelen en WKK op overschot heeft. Deze elektriciteitsuitwisseling is een win-win voor beiden, aangezien Tomato Masters minder kosten moet aan de elektriciteitsmaatschappij, en Omegabaars een lager tarief kan verkrijgen bij Tomato Masters dan bij een energieleverancier.
Jaarlijks circuleert er een 30 miljoen liter water tussen beide bedrijven en gebruiken ze allebei uitsluitend regenwater, opgevangen op de daken van de serres van Tomato Masters en de regenbassins van zowel Tomato Masters als Omegabaars. Er is uitwisseling in beide richtingen. Het afvalwater van de bassins, wordt gezuiverd bij Omegabaars en ingezet door Tomato Masters. Omdat er nog nutriënten van de vissen aanwezig zijn in dit gezuiverd water, kan Tomato Masters besparen op aankoop van kunstmeststoffen (ca. € 22,000/jaar). Om te verzekeren dat dit volledig voedselveilig was, werd een IWT project uitgewerkt, i.s.m. het Proefcentrum voor Groenteteelt.
Grote concurrentie
We komen te weten dat de aquacultuur (en visserij in het algemeen) een harde competitieve sector is. Omegabaars moet concurreren met de minder duurzaam gekweekte soorten zoals pangasius die soms voor maar €5/kg verkocht wordt. Omegabaars stelde de prijs van kabeljauw als streefdoel voorop, nl. ongeveer €15-17/kg niet gefileerd. Momenteel produceren ze gemiddeld 100-150 ton/j, hun maximumcapaciteit bedraagt 200 ton/j.
Tomato Masters produceert momenteel op 17 ha en kan nog uitbreiden tot 21 ha, met per tomatenplant ongeveer 32-33 trossen per seizoen. Recent werd nog een grote investering gemaakt om een productiehal van ledverlichting te voorzien om jaarrond te kunnen produceren. De verkoop van de tomaten gaat volledig via Hoogstraten.