Koen De Clercq is gepassioneerd door de boerenstiel en bovendien erg gemotiveerd. Na een paar tegenslagen zet hij nu opnieuw volop in op innovatie. Als veehouder wil Koen het beste eindproduct, zowel voor zijn klanten als voor die van andere boeren. Daarom is hij van start gegaan met het introduceren van een mobiele slachteenheid voor kippen en konijnen in België. Het idee bestaat al in het buitenland. Koen wil het nu ook naar ons land brengen en zo vooral kleinere pluimvee- en konijnenhouders een extra service bieden.
“19 jaar lang heb ik een eigen zaak gehad, en in 2011 heb ik die verkocht om mijn droom na te jagen: van A tot Z dieren kweken en dan zelf versnijden, bereiden en vermarkten.” Zo begint Koen De Clercq zijn verhaal. Een gedurfde stap, en één die niet vanzelf ging. “In 2011 begon ik aan mijn opleiding spekslager en in 2013 startte ik de hoeveslagerij op. Op dat moment kon ik gelukkig beschikken over natuurgebieden van Natuurpunt, maar daarnaast was het zwaar om van nul te beginnen als landbouwer. Ik moet toegeven dat ik mij ook wel een beetje vergaloppeerd heb, vooral aan de werkuren. ’s Nachts was ik vaak op voor kalvingen, overdag stond ik op markten of in mijn atelier. Doordat ik door deze markten vaak niet thuis was, liep ik soms kalvingen mis en zo verloor ik el eens een kalf. In mijn eentje bleek het heel moeilijk te zijn en ik besloot om in te gaan op een werkaanbieding die ik kreeg. In 2017 stopte ik dus met boeren en ging aan de slag in de vleesdistributie. Maar ik bleef de boerenstiel missen, dus ging ik op zoek naar een alternatieve hobby. Ik heb nog altijd enkele dieren. De passie voor vlees is gebleven. Die had ik overigens al als kleine jongen toen ik mijn eigen kippen opfokte en slachtte.
De passie voor vlees was er altijd.
Ook het atelier en de slagerij zijn er nog op het bedrijf, hoewel ze nu wel leegstaan. Omdat ik die natuurgebieden niet meer heb, is mijn bedrijfsoppervlakte een pak kleiner. Ik dacht dat het haalbaar was om hier biokippen en -konijnen te houden. Maar het slachten is een groot probleem. Er is een tekort aan slachthuizen op bereikbare afstand. Met name voor kleinere bedrijven die pluimvee als nevenactiviteit hebben, bijvoorbeeld biofruitboeren die kippen in hun boomgaard laten scharrelen, is er geen oplossing. Zij kunnen niet met 3500 kippen ineens naar het slachthuis gaan. Bovendien hebben hun dieren vaak een afwijkend gewicht. In Duitsland en Italië bestaan er al mobiele slachteenheden voor pluimvee. Daar heb ik mijn inspiratie gehaald. Ik wil een mobiele slachteenheid maken voor kippen en konijnen. Die moet niet alleen een oplossing bieden voor mezelf, maar ook voor veel collega-boeren.
Ik zie meerdere reden om te kiezen voor zo'n mobiele slachterij.
Ik zie meerdere redenen om te kiezen voor zo’n mobiele slachterij. Zo is er het economisch gegeven. Het is niet rendabel om ver te rijden om je dieren te laten slachten, en daarna nog ‘ns om de karkassen op te halen. Ook het aspect van het dierenwelzijn is erg belangrijk. De mobiele slachteenheid komt op het bedrijf waardoor de dieren niet op een transport moeten en dus geen bijkomende stress hebben. Ten slotte is er ook het verhaal van de korte keten, dat vanwege de coronacrisis nog is versterkt. De consument is kieskeuriger geworden. Er zijn mensen die meer budget willen besteden als ze weten waar hun voedsel vandaan komt. Ze kennen een boer in de buurt en zien daar de kippen scharrelen … In dat kippenvlees zijn meer en meer mensen geïnteresseerd. En voor die boer dient deze mobiele slachteenheid.”
Online platform
“Rentabiliteit was altijd de moeilijkheid. Ik moet er van kunnen leven, maar het moet voor de boer ook betaalbaar blijven. Als je diens uitgespaarde werkuren erbij rekent, en het voordeel dat het verhaal over de korte keten hem oplevert, is mijn initiatief niet zo veel duurder dan een gangbaar slachthuis, voor iemand met 250 à 500 te slachten kippen. Ik heb ook al enkele vragen gekregen van particulieren. Dat wil ik wel bekijken, maar de corebusiness blijven de landbouwers.
Het is de bedoeling dat er ook een platform komt om een en ander te automatiseren. Een boer kan via het platform een slachtmoment reserveren wanneer zijn kippen slachtklaar zijn. In tweede instantie zou ik dat ook willen opentrekken naar de afnemer, zodat bijvoorbeeld een retailer kan zien hoeveel kippen er wanneer beschikbaar komen, zodat hij daarop kan inschrijven. Op die manier is mijn mobiele slachteenheid ook interessant voor pluimveehouders die zelf geen thuisverkoop hebben. Via het platform vinden zijn kippen toch een afzetmarkt. Ik neem de geslachte dieren dan mee naar huis en verwerk ze in mijn eigen atelier.”
Begeleidingstraject
“Ik speelde al langer met het idee, maar toen ik begin 2020 las over de Innovatiecampagne, heeft mij dat wel getriggerd. Ik wilde vooral weten wat boeren van het idee vonden en of er een markt voor was. Door de Innovatiecampagne te winnen kwam de mobiele slachteenheid hier en daar in de media en de reacties waren positief. Dat heeft mij gesterkt in mijn idee.
Een deel van de prijs die ik won, was een begeleidingstraject door het Innovatiesteunpunt, Steunpunt Korte Keten, BioForum en SBB. Heel waardevol. SBB heeft mij bijvoorbeeld geholpen met de cijfers. Ik had wel het idee dat het rendabel kan zijn, zij hebben berekend hoeveel kippen ik moet slachten, welke invloed het aantal geslachte dieren heeft op de finale rekening … Ik kreeg ook hulp bij het indienen van mijn VLIF-dossier. Met succes, want die steun heb ik gekregen. Samen met BioForum, Steupunt Korte Keten en Innovatiesteunpunt ben ik nu druk bezig met de verdere ontwikkeling. Het grote nadeel is dat dit een primeur is in België. Een mobiele slachteenheid is hier nog niet gekend en er zijn dus geen voorgangers waarop de vergunningscommissie zich kan baseren. We gaan nu binnenkort met alle betrokken partijen samenzitten om alles goed uit te leggen en hopelijk komen we tot een vergunning. We hebben een constructeur bezocht in Duitsland en op die manier zo veel mogelijk informatie verzameld voor opmaak van mijn dossier. Bijkomend probleem is dat ik niet enkel een vergunning moet hebben op mijn eigen locatie, maar ook bij de boeren waar ik ga slachten. Hopelijk worden dat terugkerende klanten, dus het werk is grotendeels eenmalig.”
Materialen van hier
“Ik vind het enorm jammer dat het je als ondernemer soms moeilijk wordt gemaakt. Ik zou graag zien dat het beleid er mee de schouders onder zet opdat dit project er komt. Want ik ben er rotsvast van overtuigd dat het een goed project is, zowel naar de mensen als naar de dieren toe. Het zou een enorme gemiste kans zijn, mocht het er niet kunnen komen. Maar ik heb vertrouwen in de overheidsinstanties dat het lukt!”
De volgende stap wordt de aanschaf van de onderdelen. “Het plan van de mobiele slachteenheid is klaar, de offertes zijn binnen, nu moet ik de materialen aankopen en ook beginnen werken aan de website. Ik bouw het project graag van de grond op, met materialen en leveranciers van hier. Ik ga mij zeker ook niet te sterk beperken qua locatie. Ik wil graag over heel België actief worden, we zijn een klein land, dat mag geen probleem zijn.”