Lambik, geuze en kriek zijn een van de troeven van onze regio. Maar gerst en tarwe, de basisgrondstof voor deze bieren, worden veelal geïmporteerd uit het buitenland. Brouwerij 3 Fonteinen uit Lot werkt nu samen met vijftien lokale landbouwers om enkele oude soorten opnieuw hier te kweken. Het Innovatiesteunpunt begeleidt de landbouwers om het graan biologisch te telen dankzij het project Bioclusters Pajottenland.
Het Pajottenland stond ooit vol met brouwgerst en originele tarwelandrassen. Deze granen werden gebruikt voor de gekende bieren uit onze streek waaronder Lambik, Geuze en Kriek. Lambikbieren zijn uniek in de wereld door de spontane vergisting, de lange rijping op eikenhouten vaten en het gebruik van veel ruwe ongemoute tarwe. “Momenteel is minder dan 3 procent van de granen, die gebruikt worden door Belgische brouwers, van Belgische oorsprong”, vertelt Lucas Van den Abeele, coördinator granenproject Brouwerij 3 Fonteinen. “En dat terwijl België het vierde grootste moutland ter wereld is!”
Zoektocht lokale boeren
De ondergang van de Belgische gerst wordt gelegd bij de industrialisering en anonimisering van het landbouw- en voedselsysteem. “Zo verloren de Zennevallei, Brussel en het Pajottenland een deel van hun relevantie qua bierstijl, lokale geschiedenis, cultuur en traditie. Honderd jaar geleden telde de Lambikregio meer dan 90 lambikbrouwers en 250 geuzestekers”, gaat Van den Abeele verder.
Daarom startte de brouwerij 3 Fonteinen drie jaar geleden met de zoektocht naar lokale tarwe en gerst, gedreven door Gaston en Armand Debelder, de zaakvoerders van de brouwerij. Vanaf nu werkt de brouwerij samen met vijftien lokale landbouwers om een sterke samenwerking aan te gaan. Zo gaan ze samen onder andere werken aan het herlocaliseren van de graanketen en werken aan een eerlijke en langetermijnsamenwerking tussen boer en afnemer. Ook willen ze samen kennis uitwisselen en zoeken naar het verfijnen van hun teelttechnieken.
Streek opwaarderen
Ondertussen telen de vijftien boeren samen zo’n 60 hectare tarwe en gerst. Met deze samenwerking hoopt het netwerk de lokale landbouw veerkrachtig te maken voor mogelijke klimaat- en economische crises en het traditionele lambikbier nog meer te verankeren. “Via dit netwerk leren we van elkaar over teelttechnieken en biologische landbouw”, zegt Tijs Boelens, landbouwer uit Gooik. “We kunnen machines van elkaar lenen en testen en bezoeken elkaars velden en boerderijen. Zo schuiven we samen op naar een meer agro-ecologische teelt.”
Ondertussen liggen de eerste Lambikken met lokaal geteelde granen te rijpen op vat, maar is het nog even wachten tot deze gebotteld kunnen worden tot geuze. Wel wordt er ook al uitgekeken naar samenwerkingen met andere brouwers, molenaars of bakkers om zo de authentieke smaak van de Brabantse granen terug op ons bord en in de fles te krijgen.
Foto: VILT
