“Mechelen heeft 84.000 inwoners. Die wonen in de stad zelf en ook in de vijf dorpen: Walem, Muizen, Hombeek, Heffen en Leest. Met samen 15.000 inwoners zijn die dorpen aan het groeien.” Groei betekent transformatie. Veel jonge gezinnen wijken uit van de stad naar de dorpen. “Door die grote instroom is het een uitdaging om het sociale weefsel daar overeind te houden. Daarnaast is er hier ook veel land- en tuinbouw aanwezig. Die staat onder druk, zowel ruimtelijk als economisch. Diversificatie zou hiervoor een oplossing kunnen zijn. Daarnaast is in deze dorpen ook vernieuwing nodig van de verouderde middenstand en horeca.”
In Mechelen blijft de band tussen stad en dorp heel sterk. “Ik voel mezelf Mechelaar. Veel nieuwkomers hebben een soort van dubbele identiteit. Mijn kinderen voelen zich bijvoorbeeld Hombekenaar én Mechelaar, omdat ze in beide omgevingen opgroeien. De oude generatie, die al heel lang in zijn dorp woont, vereenzelvigt zich daar meer mee.” Mechelen probeert de grens tussen stad en dorp te vervagen, en ook stadsmussen naar de dorpen te halen. “We zetten in op een aanbod dat attractief is voor wie in de stad woont. Een groene omgeving vlak bij huis, hoeve-ijs eten, verse groenten kunnen aankopen. Wij zijn hier altijd een groentestreek geweest. Die aantrekkingskracht komt terug.”
Om de banden tussen stad en dorp aan te halen, is er infrastructuur nodig. “Om te kunnen recreëren op het Hombeeks Plateau, moet dit ontsloten worden. Wandel- en fietspaden, hoevetoerisme, verbreding in de landbouw zijn dan nodig, maar dit creëert vanzelfsprekend spanningsvelden. Denk maar een recreanten die komen wandelen of fietsen maar afval achterlaten op de velden. Of een boer die zich boer voelt, en geen café- of hotelbaas. Toch komen er hier talrijke initiatieven vanuit de landbouw.”
Mechelen zet sterk in op stadskernvernieuwing. “Maar dat impliceert ook dorpskernvernieuwing. In Heffen is er een nieuw gemeenschapshuis, in Hombeek zijn we bezig met een renovatieproject, we plaatsen spelmateriaal dat een link heeft met de landbouw… we zoeken een nieuwe mix tussen stedelijkheid en landelijkheid.”
“Een participatief proces is heel belangrijk. De know how zit bij de mensen zelf. In zo’n proces wordt creativiteit aan de oppervlakte gebracht. Vaak bestaan dingen al, en moet je die gewoon oppikken. ER werd bijvoorbeeld al hoevebrood gebakken op het Hombeeks plateau en verkocht aan de buren. Zoiets moet dan enkele gecommercialiseerd worden. Iedereen wil dat wel ‘ns proeven en zo gaat de bal aan het rollen. Hetzelfde geldt voor ijs, producten in een hoevewinkel, … Ook als dorpsbewoner zelf kom je dan in een veel boeiender omgeving terecht. Natuurlijk, het blijven dorpen. Je moet er geen tweede Vismarkt van maken. Maar ze leven wel. Zo brengt café Den Bruinvis leven in Hombeek, de Chiro is actief, de voetbalploeg wil renoveren. Hombeek heeft al 100 jaar geen dorpshart, sinds de aanleg van de spoorlijn is het dorp fysiek onderbroken. We willen het dorp opnieuw leven inblazen, herinneringen blootleggen, Hombeek opnieuw een dorpshart geven. Een frisser sociaal weefsel zorgt ervoor dat dorpen niet worden opgeslorpt door de stad, maar dat de twee mekaar verrijken en met en naast elkaar kunnen functioneren.”