In het klimaatdebat krijgt de veehouderij de wind van voren als deel van het probleem. Motiverend voor landbouwers is dat zij kunnen bijdragen aan de oplossing, én dat zij daarvoor meer mogelijkheden hebben dan alleen het reduceren van de uitstoot. Koolstofbinding in de bodem kan een veelbelovende aanpak zijn om CO2 uit de atmosfeer te halen. Elke maatregel die de bodemvruchtbaarheid verbetert, helpt om koolstof te binden. In het kader van het Interreg NSR-project, onderzoeken we of we hiervoor een nieuw verdienmodel kunnen uitwerken, waarbij boeren vergoed worden om de uitstoot van anderen te capteren door goed bodembeheer. Via een enquête peilen we naar het ‘bodem-bewustzijn’ bij landbouwers.
Het klimaat staat hoog op de agenda. De landbouwsector staat in Vlaanderen op de vijfde plaats (9%), na industrie (28%), verkeer (19%) energie (22%), en huishoudens (14%) wat betreft uitstoot van broeikasgassen. Anders dan een fabriek is een landbouwbedrijf niet immuun voor de gevolgen van een warmer klimaat. De jongste jaren leed de opbrengst onder drogere zomers en weersextremen zoals wateroverlast.
Naar landbouw wordt ook gekeken om de druk op de atmosfeer te verminderen door beter bodembeheer. Het opslaan van koolstof in akkers en weiden biedt kansen voor de landbouwsector. In het Interreg NSR-project Carbon Farming gaan we hiermee aan de slag samen met zes partners.
Vooral graslanden hebben een groot potentieel voor CO2-opslag. Ook op akkers kan het koolstofgehalte omhoog met maatregelen voor een goed bodembeheer. We vragen ons af in welke mate landbouwers daar bewust mee bezig zijn.
Wanneer het organische stofgehalte in de bodem met 1 procent toeneemt, dan komt dat overeen met een extra CO2-opname van 89 ton per hectare. Maatregelen zoals groenbedekkers telen en compost toedienen, leveren een landbouwer dubbel resultaat op. Naast koolstofverrijking in de bodem helpt het ook de bodemvruchtbaarheid verbeteren.
Omdat de winst van een ‘rijkere’ bodem op de iets langere termijn ligt en het op korte termijn vaak vooral een investering is, denkt het Innovatiesteunpunt mee na over stimulansen. We zijn op zoek naar nieuwe verdienmodellen, waarbij andere maatschappelijke partners kunnen bijdragen aan de inspanningen die landbouwers doen inzake bodembeheer. In dat verband verwijzen we graag naar Oostenrijk, waar het bedrijfsleven bodembewuste boeren vergoed voor de tonnages CO2 die vastgelegd worden in landbouwbodems.
Hoe bewust zijn landbouwers bezig met hun bodem? Hoe goed zijn ze op de hoogte van bodemmaatregelen? En tonen ze interesse in koolstofbinding en nieuwe verdienmodellen daaromtrent? Met deze enquête neemt het Innovatiesteunpunt de proef op de som.