Meer dan 10 inspirerende voorbeelden over de voeding van de toekomst

Hoe ziet de supermarkt van morgen eruit? Wat zal er in de rekken liggen? Kunnen we iedereen de toegang blijven garanderen tot gezonde, duurzame én betaalbare voeding? De voedingssector staat voor grote uitdagingen. Tijdens het Food Congres 2020 brachten een retailer en experts hun visie op de voeding van de toekomst.

Pretopia en de transformatieve jaren twintig

Spreker: Stefaan Vandist - Toekomstverkenner - Trinity Consult BV 

Stefaan Vandist kijkt met ons vooruit in de transformatieve jaren twintig. Hij opent zijn nieuwe boek Pretopia en neemt ons mee langs trends, innovatiepaden en de creatieve broedplaatsen waar de toekomst al in de steigers staat. De komende tien jaar wordt technologie de motor van innovatie, maar ecologie wordt de richting. Voor de sector van foodservice en Retail poneert hij enkele innovatieve invalshoeken om koploper te worden van toekomstbestendigheid. 

Stefaan toont ons een slide van Project Drawdown. Drawdown verwijst naar het toekomstige tijdstip waarop de niveaus van broeikasgassen in de atmosfeer niet meer stijgen en gestaag beginnen te dalen. Dit is het punt waarop we beginnen met het proces van het stoppen van verdere klimaatverandering en het afwenden van mogelijk catastrofale opwarming. Het is een cruciaal keerpunt voor het leven op aarde.

Project Drawdown is een non-profit organisatie die als missie heeft de wereld te helpen dit punt te bereiken. In 2017 kwam hun boek Drawdown uit, met daarin 100 oplossingen om de klimaatontwrichting te keren. Volgens Stefaan Vandist hebben 70 van die 100 oplossingen rendabele businessmodellen. En een deel hiervan heeft betrekking op voedselproductie.

Stefaan vertelt dat we door Corona in een existentiële crisis gekomen zijn en dat de meningen van de bevolking hierover zijn samen te vatten in 4 grote clusters van toekomstbeelden:

1. zombie apocalyps
2. de onverwachte pauze
3. het lange moeilijk
4. de grote reset.

Stefaan gelooft hard in de grote reset en geeft een aantal voorbeelden van “de next practice platforms rond voeding”

Voorbeelden van innovatieve duurzame voedselproductie

1. Lokale groenten telen in een hightech omgeving; vierkante meters worden verhuurd aan retailers om met TL lampen zeer lokaal groenten te telen
2. Serres op het dak van grote bedrijven zoals Lufa Farms doet. Hun businessmodel: 10.000 maaltijdpakketten op maat verdeeld via 300 pick-up points, hiermee bereiken ze 2% van de bevolking in Montreal. 
3. Regeneratieve landbouw zoals agro forestry en wild farming: Aan de Aziatische kust worden mangrove bossen hersteld en worden vissers opgeleid tot zee boswachters, met name voor de kweek van semi-sedentaire scampi. Hierbij wordt ook verwezen naar de Netflix documentaire Kiss the Ground.
4. Voeding uit een laboratorium (precisielandbouw, nieuwe generatie vleesvervangers op basis van stamcellen
5. Een ICT distributiemodel rond voeding; via een lokaal beschikbare plantaardige grondstof een formule bedenken en producten ontwikkelen die de klassieke zuivelproducten overtreffen in kwaliteit. Dit doet de NOT Company. Hun businessmodel: hun licentie (Giuseppe) verkopen aan supermarkten zodat deze zelf de producten kunnen maken. 
6. Productie van kelp voor voeding, voor verpakkingsmateriaal, bio kerosine etc.. Slechts een klein deel van het oceaanoppervlak is nodig om een groot deel van de bevolking te voeden, kleden enzovoort. Hier wordt verwezen naar Notpla, dit is een materiaal, gemaakt van zeewier, en gebruikt in verpakkingen, dat op een natuurlijke manier afgebroken wordt. 

Stefaan haalt aan dat de snelheid van technologie onderschat wordt, maar de traagheid van adoptie door de samenleving ook. Die adoptie zou te versnellen zijn door op een transparante manier te tonen dat een product duurzaam is en gezond. Combineer het duurzaamheidsverhaal met “wat zit erin voor de consument”.

Trends in voeding

1. Retailers hebben een meervoudige rol: niet alleen die van een economische speler, maar ook:

• keuzearchitect, die bepaalt wat er op ons bord komt
• ketenregisseur, die impact heeft op hoe ons voedsel geproduceerd wordt
• life coach, die consumenten coacht in gezond eten

2. Eten op maat van jouw metabolisme. Dit kan bij Sushi Singularity, input is jouw speeksel, dat mag je insturen en dan maakt dit bedrijf de beste sushi voor jou. . Een ander voorbeeld is Vita Mojo, een restaurant en software bedrijf.
    
3. Verovering van de ziel in topgastronomie. Eten gaat niet meer alleen over smaakpapillen en een goede service, maar in top gastronomie moet het om een totaalervaring gaan, waarbij de klant gaat ontdekken waar zijn eten vandaan komt, bijvoorbeeld door samen te gaan vissen met de top chef. Zoals bij de Milkweed Inn.
    
4. Post-authenticiteit: voor 51% van de consumenten zijn woorden als duurzaam, authentiek, lokaal, biologisch marketing taal en dus ongeloofwaardig. Waar bedrijven zich beter op zouden richten is post-authenticiteit: met het beste van wetenschap, technologie en innovatie mondiale uitdagingen aangaan. Zoals Crop Crackers: een snack op basis van groenten, zaden et cetera die geplant zijn in een gewasrotatieprogramma. https://www.alphafoodlabs.com/product

Post-authenticiteit staat voor:

• Non-fictie
• Zelfvertrouwen
• Intelligentie flatterend
• Diversiteit
• Interventionist branding: het gaat niet meer over de waarden van het bedrijf, maar over de waarden van de consument

5. Oplossingen tegen voedselverspilling ofwel trash to table solutions, 2 voorbeelden: Silo een restaurant in London, met artificiële intelligentie in de vuilnisbakken. Dit systeem analyseert alles wat weggegooid wordt, zodat er doelmatiger ingekocht kan worden.  

Een ander voorbeeld is Wasteless, een bedrijf dat supermarkten helpt hun voedselverspilling tegen te gaan door een dynamisch prijszetting systeem op basis van artificiële intelligentie: de prijs wordt aangepast in functie van de resterende houdbaarheid van het product.

6. Alternatieven voor verpakking: Miwa in Tjechië biedt een Retail systeem aan met enkel herbruikbare materialen zoals de container voor het bulk product, kleine containers voor de consument, een modulair schap systeem, een app en een informatiesysteem, waardoor er geen wegwerpverpakking meer gebruikt wordt.
    
7. De consument staat rechtstreeks in verbinding met de producent in de buurt. Een mooi en doorgedreven voorbeeld hiervan is het Herenboeren initiatief: 200 huishoudens stoppen elk 200 euro in een coöperatie, ze kunnen daarmee 20 hectare landbouwgrond aankopen en een landbouwer in dienst nemen.

Om te onthouden voor bedrijven volgens Stefaan

• Innoveer processen, niet alleen producten: de consument vindt dat hijzelf slechts een beperkte impact heeft op klimaat en duurzaamheid, maar dat bedrijven een veel grotere impact kunnen maken
• Voed de ziel van de consument
• Maak duurzame producten normaal in plaats van speciaal, maak van het juiste product de comfortabele optie
• Post-authenticiteit: de intentie is belangrijker dan de oorsprong

Duurzaamheid verkoopt niet

Spreker: Philippe Weiler – Hoofd Duurzaamheid bij Lidl

Als retailer, wat is de beste timing en aanpak voor verduurzaming? Wachten we best tot de consument meer duurzame producten wenst te kopen? Wachten we tot middenveldorganisaties ons onder druk zetten om te verduurzamen? 
Bij Lidl geloven ze van niet. Want deze shift gaat te traag en de uitdagingen zijn te groot. 
Precies daarom heeft Lidl besloten om klanten geen keuze meer te laten, als het om duurzaamheid gaat. 

Philippe Weiler is een sterke verteller. Het centrale thema van zijn presentatie is impact en hij begint met te vertellen over zijn eerste dagen bij Lidl. Hij had gelezen in Your first 100 days dat je slechts 100 dagen de tijd hebt om bij je nieuwe werkgever de impact te creëren die nodig is voor een succesvolle carrière. Hij vertelde dat de opleiding binnen Lidl 2 maanden duurt en dat er dus niet veel tijd meer overbleef om impact te creëren. Een van zijn collega’s zei dat hij een positieve business case had om een windmolen te bouwen en vroeg aan Philippe of dit een goed idee was. Philippe vroeg zich af of het een test was. Maar wat bleek, er was wel een positieve business case, maar geen strategie. Philippe bedacht de klimaatstrategie van Lidl, waardoor er een duidelijke richting, duidelijke doelstellingen en een kader kwam voor onder andere de windmolen.

Philippe plaatst de mening van de consument rond duurzaamheid in perspectief: in België is men heel gevoelig aan beelden van een schreeuwend varken, maar een Unicef uitzending met beelden van een gestorven kind langs de weg raakt de consument minder. Iedereen wil minder verpakking, maar die laatste losse koek uit de verpakking die wak geworden is en in de vuilnisbak belandt heeft een grotere klimaatimpact dan het wegwerpen van de verpakkingen van de individueel verpakte koeken.

Lidl heeft een cliënteel van 50% hoog inkomen-klanten en 50% laag inkomen- klanten. Geen van beide groepen kiest voor duurzame producten wanneer hij de keuze èn haast heeft. Lidl wil daarom de klanten niet meer de keuze geven en gaat voor 100% duurzame producten. Bij gebrek aan een Europese standaard rond dierenwelzijn, namen ze het label Beter Leven uit Nederland over en zo ook hun lastenboek. Philippe vertelt dat ze de varkensboeren een extra premie betalen om de nodige investeringen volgens dit lasten boek te doen. En zo waren er nog een aantal voorbeelden rond verduurzaming van het assortiment, zoals voor tomaten, vis en chocola.

4 criteria voor succesvolle impact volgens Philippe Weiler

1. Bouw een ambitieuze en SMART strategie
2. Bouw een strategie op in dialoog met externe belanghebbenden, betrek hen hierin
3. Zorg dat je de strategie duidelijk verankert in de organisatie
4. Communiceer op een geloofwaardige manier over je vorderingen (denk aan een schoolrapport)

Too Good To Go
Spreker: Franco Prontera - Country Manager Belgium - Too Good To Go

In 2018 zag Too Good To Go, de app die tegen voedselverspilling strijdt, het levenslicht in België. Nu, iets meer dan twee jaar verder, heeft de app net geen 3 miljoen maaltijden van de vuilnisbak gered, een equivalent van 7.500 Ton CO2 die niet uitgestoten wordt. Het geheim? Een business model dat intrinsiek impact maakt.

Too Good To Go is een platform, dat consumenten en lokale handelaars met elkaar verbindt en een win-win-win situatie voor alle partijen creëert. De consument doet iets goed voor het milieu door heerlijk eten te redden aan een goedkoper prijsje, de handelaar vermindert actief z’n voedselverspilling, recupereert verloren kosten en krijgt nieuwe klanten over de vloer, terwijl hij zich aansluit aan de groene beweging tegen voedselverspilling. Maar de echte winnaar is ons klimaat door het verminderen van en de groeiende bewustwording tegen voedselverspilling.

Duurzaamheid is dé heilige graal voor meerwaarde op lange termijn. Wat voor bedrijf je ook bent, of welk product of service je verkoopt. Franco Prontera komt hier graag zijn licht op werpen vanuit zijn ervaring als Head of Customer Success bij Too Good To Go België.

Franco Prontera begon met uit te leggen waarom Green Millenials, zoals hijzelf (mensen geboren na 2000 met een ecologische inslag) zo belangrijk zijn in de klimaatrace:

• Ze hebben de koopkracht om duurzaam te kopen
• Ze zoeken naar purpose jobs, banen gelinkt aan een goed doel in brede zin
• Ze zijn ondernemend en willen impact creëren

1/3 van het geproduceerde voedsel verdwijnt in de vuilnisbak. Dat heeft een economische, sociale en ecologische impact. 10% verdwijnt in de primaire sector, 19% in verwerking, 5% bij Retail en 12% bij foodservice en 53% in huishoudens.

Too Good To Go besloot om een directe impact te creëren bij Retail en Foodservice door hun platform en app. Volgens Franco is het een win-win-win situatie: de consument krijgt een verrassingspakketje aan eten aan een goedkopere prijs, de handelaar redt een deel van zijn omzet die anders verloren zou gaan, hij krijgt weer nieuwe klanten over de vloer en hij werkt aan een goed imago en de laatste win is voor het klimaat.

Too Good to Go wil indirect een impact creëren bij de andere schakels in de keten. Ze gaan het gesprek aan met de politiek, houden campagnes voor huishoudens (Hoe richt je best je frigo in?), ze werken met educatie (in Franse les over voedselverspilling leren) en werken samen met de industrie via SOS Patat: tijdens de Covid lockdown daalde de vraag naar aardappelen omdat horeca en export gesloten was. Deze bleven achter op het landbouwveld. Dit waren speciale rassen die goed zijn voor verwerking in industrie, niet om thuis mee te koken. In samenwerking met Retail is dan campagne gevoerd om de vraag naar verwerkte aardappelproducten op te krikken: Red patatjes – Eet frietjes. De impact op hun eigen business was een vlakke lijn, maar de boodschap van Franco is toch: durf campagne te voeren op een vlak waar je indirect impact kunt hebben.

Primeur van RetailDetail zelf
Spreker: Jorg Snoeck, oprichter van RetailDetail

RetailDetail wil volgend jaar een concept lanceren dat aansluit bij de blurring (vervagen van grenzen) tussen gezondheid, Retail en Horeca. Ze zullen Citchen lanceren, een soort living lab rond voeding met daarin een belangrijke rol voor shoppers. Bedoeling is om van Citchen een totaalconcept te maken, in de Stadsfeestzaal in Antwerpen, met catering, een academie, productie, een labo en een markt. Wordt vervolgd!