In Vlaanderen verdwenen de voorbije decennia tal van diensten en handel in dorpen en buurten. En samen met de diverse voorzieningen verdween de gelegenheid van buurtbewoners om elkaar informeel te ontmoeten. Wie en brood wil kopen of een postpakketje wil verzenden, moet zich daarom verder verplaatsen dan vroeger en loopt daardoor zijn buren minder tegen het lijf.
Ons buurtpunt
Na jaren van verschraling, zien we een nieuw fenomeen opduiken: de buurtpunten. Een buurtpunt is een fysieke locatie waar diverse voorzieningen onder één dak gebracht worden. Een sterk buurtpunt wordt best van onder uit opgebouwd, vanuit de reële behoefte van de buurtbewoners.
Waar de kruidenier jaren geleden zijn deuren sloot, is er behoefte aan basisproducten zoals WC-papier en afwasproduct, maar net zo goed aan een basisaanbod van groenten, zuivel en vlees. Zijn alle dorpscafés verdwenen? Dan kan je in het buurtpunt terecht voor een tas koffie of een frisse pint. In buurten waar het ontmoetingscentrum gesloten werd, is het buurtpunt de locatie om een kaartnamiddag te organiseren, vergaderingen van de lokale vereniging te beleggen of een kleine bibliotheek onder te brengen waar buren hun eigen boeken kunnen te leen stellen. In een buurtpunt kan je soms ook een elektrische (bak)fiets huren, afspreken om te car-poolen, … De pakjesdiensten leveren er overdag de pakjes af die na de werkdag door de buurtbewoners worden opgehaald.
>> Bekijk het filmpje op Farmcafe
Samen …
De kracht van een buurtpunt zit in de samenwerking. Diverse lokale actoren slaan de handen in elkaar. Belangrijk is dat de behoefte uitgesproken wordt door de buurtbewoners. De kar kan getrokken worden door lokale verenigingen, een buurtcomité, een instelling die zorgt voor sociale tewerkstelling, … Hoe sterker de samenwerking met alle partners, inclusief de weinige lokale handelaars die er nog zijn (of handelaars uit buurtgemeenten), hoe groter de gedragenheid van een buurtpunt. Ook lokale overheden kunnen hun rol spelen.
Hier liggen zeker opportuniteiten voor lokale land- en tuinbouwers. Een buurtpunt is immers een extra afzetkanaal voor hun producten en voor sommigen een mooie aanvulling bij hun eigen hoevewinkel.
…. En op maat
Een buurtpunt is geen vast concept. Het groeit in functie van de behoeftes die uitgesproken worden. Belangrijk is om daarbij de behoeftes van het dorp of de buurt goed in kaart te brengen. Door de lokale bevolking te bevragen én te betrekken vult een buurtpunt die voorzieningen in die echt gemist worden.
Een buurtpunt is dynamisch. Het groeit en verandert. De samenwerking met diverse partners zorgt voor een win-win-win-win… van alle partijen. Een buurtpunt mag geen verliezers kennen.
In functie van de aard van het buurtpunt kan een buurtpunt een vzw of een coöperatie zijn. In beide vormen is betrokkenheid en inspraak van de leden gegarandeerd.
Belangrijk is ook dat deze entiteiten doelgericht werken. Niet de winst staat voorop, wel het invullen van lokale behoeftes. Natuurlijk zijn ze maar een lang leven beschoren als ze zelf bedruipend zijn. Koken kost geld, ook in een buurtpunt.
Op zoek naar inspiratie en informatie?
Het Netwerk Duurzame Mobiliteit, Cera en het Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland slaan de handen in elkaar. Met het project ‘Ons buurtpunt: samen en op maat’ bouwen de partners, elk vanuit hun expertise, een Lerend Netwerk uit. Hoe betrek je lokale actoren, onder welke samenwerkingsvorm willen we verder, hoe maak je een buurtpunt inclusief, hoe bied je mobiliteitsoplossingen aan, … ? Vanuit bestaande buurtpunten in binnen- en buitenland wordt kennis gedeeld. Ook jouw ideeën en ervaringen kunnen heel inspirerend zijn voor de andere deelnemers van het Lerend Netwerk.
Wil je je kandidaat stellen om deel te nemen aan dit Lerend Netwerk?
>> Meer info en het inschrijvingsformulier
